Biografi Syaikh al-Azhar; Syaikh al-Azhar kedelepan

Syaikh Muhammad al-Hifni (1100-1181 H)

Beliau adalah Syaikh al-Imam Muhammad bin salim al-Hifni al-Syafi’i al-Khalwati al-Husaini. Lahir di kampong Hifna, Bilbis, propinsi Syarqiya pada tahun 1100 H/1689 M. Seperti kebiasaan di kampung beliau, semenjak kecil beliau menghafalkan al-Quran. Ketika berumur 14 tahun, beliau berangkat ke Kairo untuk menimba ilmu di al-Azhar.

Di al-Azhar beliau mengaji kitab Ihya Ulumudin, tafsir dan hadits kepada Syaikh al-Badiri al-Dimyati. Pada umur 24 tahun beliau telah mahir dan menguasai berbagai cabang ilmu; nahwu, sharaf, fikih, mantiq, ushul, dan lain sebagainya.

Syaikh Muhammad al-Hifni menganut madzhab Syafi’i. Adapun dalam tarekat, sejak muda beliau  telah menjalani suluk sufi. Beliau sering mengunjungi zawiyah Syaikh Syahin al-Khalwati. Pada umur 30 tahun beliau mengambil baiat tarekat Khalwatiyah kepada Syaikh Ahmad al-Syadzili al-Maghribi. Kemudian beliau mendalami tarekat tersebut kepada Imam Sayyid Mustafa bin Kamaluddin.

Pada tahun 1171 H/1787 M beliau diangkat menjadi Syaikh al-Azhar menggantikan Syaikh Abdullah al-Syabrawi.

Karya-karya beliau, diantaranya:

-Al-tsamrah al-bahiyyah fi asma al-shahabah

-Hasyiyah ala Syarh al-utsmuni (nahwu)

-Anfusu nafaisi al-durar

-Hasyiyah ala Syarh al-Samarqandi

-Hasyiyah ala al-Jami’ al-shaghir li as-Syuyuthi

Beliau memimpin al-Azhar selama sepuluh tahun. Selama itu pelajar dari seluruh muka bumi menimba ilmu kepada beliau. Para ulama di zaman itu berlomba-lomba mengambil ijazah ilmu dari beliau. Para pemimpin Mesir selalu bermusyawarah dalam hal kenegaraan dengan beliau, dan suatu kebijakan negara belum akan diputuskan sebelum meminta pertimbangan kepada beliau.

Lidah umat Islam seakan tidak pernah berhenti menyebut nama Syaikh Muhammad al-Hifni, sampai banyak buku biografi tentang beliau ditulis, seperti yang ditulis oleh Syaikh Hasan al-Maki dan Syaikh al-Damanhuri.

Pada hari Sabtu sebelum Dhuhur tanggal 27 Rabiul Awwal 1181 H beliau telah kembali ke Rahmat Allah yang Maha Abadi.

Sumber: al-Azhar al-Syarif fi dhaui sirati a’lamihi al-ajilla, karya Dr. Abdullah Salamah Nasr dan sumber-sumber yang lain.